Jak serwisować uniwersalny przegub krzyżakowy?
Przegub krzyżakowy to zespół mechaniczny, którego sama koncepcja działania znana jest od starożytności. Jednak w obecnej formie opiera się na myśli technicznej XVI-wiecznego Włocha – Girolamo Cardano. Jest to przegubowy element mechaniczny. Umożliwia on przenoszenie ruchu obrotowego pomiędzy dwiema niewyrównanymi osiami lub osiami ustawionymi względem siebie pod kątem. Dzieje się to bez straty mocy. Jest on wykorzystywany w środkach lokomocji, w maszynach rolniczych i w wielu innych zastosowaniach. Przegub krzyżakowy jest wprawdzie bardzo wytrzymały. Z czasem może ulec uszkodzeniu, zwłaszcza gdy znajduje się pod znacznym obciążeniem przez długi czas. Jak więc serwisować przegub uniwersalny? Najbardziej podatny na zużycie jest tzw. krzyżak, który tworzy połączenie przegubowe i umożliwia przenoszenie ruchu obrotowego. Oznaki nieprawidłowego działania mogą być różne. Do najczęstszych z nich należą:
- uporczywe/stałe skrzypienie: oznacza prawdopodobnie utratę lub odparowanie smaru w łożyskach krzyżaka,
- różne stuki i nietypowe odgłosy: krzyżak nie jest stabilnie osadzony w gniazdach widełek. W każdym przypadku prowadzenie rutynowej konserwacji przegubu jest bardzo ważne i pozwala przedłużyć działanie tego kluczowego elementu mechanicznego. Podczas konserwacji należy zwrócić uwagę na to, aby na połączeniach krzyżaka nie było luzu. Nawet najmniejszy luz może doprowadzić do konieczności wymiany nie tylko przegubu, ale także całego wału napędowego.
Potrzebne rzeczy
Zestaw kluczy warsztatowych
Środek odtłuszczający
Ściągacz do przegubów półosi
Młotek
Krok 1
DEMONTAŻ OSI ZE ZŁĄCZAMI I CZYSZCZENIE PRZEGUBU KRZYŻAKOWEGO
Aby uzyskać dostęp do krzyżaka, prawie zawsze konieczne jest zdemontowanie z pojazdu całej osi (teleskopowej lub nieteleskopowej) wyposażonej w przeguby krzyżakowe. Czynność ta będzie się różnić w zależności od typu pojazdu. Na krzyżakach i widełkach przegubów krzyżakowych (zależnie od pojazdu i wykonywanej pracy) mogą gromadzić się osady, szlam i różnego rodzaju zanieczyszczenia. Przed demontażem zaleca się dokładne wyczyszczenie elementów. Zrób to poprzez ich umycie lub zastosowanie specjalnego środka odtłuszczającego, który szybko usuwa smar, olej i brud, nie pozostawiając żadnych śladów. Działanie preparatu jest natychmiastowe, a sam środek jest łatwy do spłukania. Na koniec elementy można spryskać preparatem wielofunkcyjnym WD-40.
Krok 2
DEMONTAŻ KRZYŻAKA
Po zamocowaniu osi na stabilnym podłożu (zaleca się unikać stosowania innych metod stabilizacji, aby nie spowodować nadmiernego naprężenia, które może zdeformować oś, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z osią teleskopową), należy w pierwszej kolejności usunąć cztery pierścienie Segera, które utrzymują krzyżak w określonej pozycji. Następnie użyć ściągacza półosi w postaci dużego zacisku śrubowego. Obrócić gwintowany wałek – przyłożony do jednego ramienia krzyżaka – tak, aby wypchnąć krzyżak z jego gniazda, wzdłuż jednej osi, do momentu aż pierścień zewnętrzny łożyska wysunie się z widełek po przeciwnej stronie ramienia. Teraz można ręcznie wyjąć pierścień zewnętrzny łożyska przegubu krzyżakowego. Uważać, aby wewnętrzne wałeczki igiełkowe nie wypadły z łożyska i nie zostały zgubione. Krzyżak można również wyjąć od strony drugiego pierścienia zewnętrznego łożyska, a następnie zdjąć go z widełek.
Tę samą czynność przeprowadza się również na drugiej osi krzyżaka celem zdjęcia go z widełek po przeciwnej stronie. Aby ułatwić wszystkie te czynności, warto rozprowadzić preparat wielofunkcyjny WD-40 na zewnętrzne powierzchnie łożysk. Opisaną powyżej operację można również wykonać przy użyciu metalowych rurek cylindrycznych o średnicy dokładnie odpowiadającej średnicy pierścienia zewnętrznego i uderzać w nie młotkiem do momentu aż krzyżak zostanie poluzowany i będzie go można ściągnąć. Metoda ta wykonywana jest jednak „na wyczucie” i z reguły nie jest zalecana. Po wykonaniu czynności opisanych w tym kroku krzyżak będzie można łatwo zdemontować z wału.
Krok 3
KONSERWACJA I PONOWNY MONTAŻ KRZYŻAKA
Krzyżak i elementy łożyska powinny być dokładnie sprawdzone pod kątem zniekształceń, brakujących wałeczków igiełkowych łożyska lub innych nieprawidłowości. Jeśli wszystko jest w porządku, należy nasmarować wnętrze pierścienia zewnętrznego łożyska specjalnym smarem do przegubów krzyżakowych i ponownie umieścić krzyżak (bez pierścienia zewnętrznego) w otworach widełek, a następnie założyć pierścień łożyska od zewnątrz widełek i ustalić jego prawidłową pozycję za pomocą ściągacza. Również na tym etapie można zastosować preparat wielofunkcyjny WD-40, aby ułatwić pracę. Na koniec w czterech otworach krzyżaka należy ponownie umieścić cztery pierścienie Segera, które gwarantują jego stabilność łożysk. Pierścienie te należy włożyć w okrągłe rowki znajdujące się na widełkach – rowki powinny być uprzednio dobrze wyczyszczone. Kierunek montażu krzyżaka nie jest ściśle określony, ponieważ element ten jest idealnie symetryczny. Jeśli jednak krzyżak wyposażony jest w smarowniczkę, należy go zamontować tak, aby smarowniczka znajdowała się w pozycji zapewniającej dostęp dla pistoletu smarowego już po zamontowaniu przegubu na maszynie.
Krok 4
KONTROLA OSI
Obrotowe osie napędowe, a w szczególności osie teleskopowe, mogą ulec deformacji w przypadku zatarcia przegubu krzyżakowego. Dzieje się tak także przy dużej różnicy wysokości, czyli przy dużym kącie między wałkiem napędu koła a silnikiem napędowym. Jeśli oś ulegnie zniekształceniu, należy ją wymienić na model, który ma takie same właściwości co oryginalny element.
PODSUMOWANIE
Po przeczytaniu tych kilku rad, z pewnością wiesz już jak serwisować przegub uniwersalny. Jeśli jednak nie czujesz się na siłach, żeby robić to samodzielnie, udaj się do profesjonalisty. Podobne wskazówki dotyczące konserwacji wielu urządzeń znajdziesz w naszej sekcji poradniki. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
Zastrzeżenie
Opisane i pokazane zastosowania produktów WD-40, zostały przedstawione firmie WD-40 przez użytkowników tych produktów. Zastosowania te nie były testowane przez firmę WD-40 i nie stanowią jej rekomendacji ani zaleceń. Podczas użytkowania produktów WD-40 należy kierować się zdrowym rozsądkiem. Zawsze należy przedstrzegać instrukcji na opakowaniu i brać pod uwagę znajdujące się tam ostrzeżenia.
Powiązane poradniki
13 January 2022
30 September 2021
15 January 2022
26 October 2021
Kontakt
© 2025 WD-40 Company.
Wszystkie prawa zastrzeżone